در مسير پيشرفت پروتكل‌هاي بي‌سيم، به 802.11n رسيده‌ايم كه تمام انتظارات يك مدير IT را برآورده مي‌سازد. اين پروتكل جديد‌ترين فناوري واي‌فاي است كه داده‌ها را سريع‌تر و دورتر از استانداردهاي قبلي ارسال مي‌كند و كاملاً مناسب انتقال اطلاعات چند‌رسانه‌اي است. فقط يك مسئله كوچك وجود دارد؛ و آن اين‌كه، 802.11n وجود خارجي ندارد!
مشكلات تجاري اين فناوري هم از همين‌جا آغاز مي‌شود. مشكلاتي كه براي فروشندگان، كاملاً آشنا و تكراري است: يك مؤسسه استانداردسازي پروتكلي نظير 802.11n را پيشنهاد مي‌دهد كه نويددهنده پيشرفت‌هاي مهيجي است. سپس توليدكنندگان تا جايي كه مي‌توانند در مورد فناوري‌هاي جديد اغراق مي‌كنند. از سوي ديگر سياست‌گذاري‌ها باعث تعويق چند ساله تصويب استاندارد مي‌گردد. همين كه فناوري‌هاي جديد ظهور مي‌كنند، تقاضاي مشتري‌ها براي توليد محصولات جديد بر پايه آن فناوري شروع مي‌شود.
Joe Portaro، يكي از مؤسسان و رئيس بخش فناوري شركت NeTeam واقع در Richfield اوهايو، كه در گروه كاري802.11n مشاركت مي‌كند، مي‌گويد: گاهي با اين مشكل مواجه مي‌شويم. مشتري‌ها مي‌گويند ما استاندارد
‘n’ را مي‌خواهيم. خيلي از مردم ‘n’ را مي‌خواهند. ولي اين كار هنوز عملي نيست. بسياري از كاربران از اخبار و اطلاعات ضد و نقيض گيج شده‌اند.
بنابراين شركت‌هاي استفاده‌كننده از اين فناوري‌ها به مشتريانشان درباره 802.11n چه مي‌توانند بگويند؟ شايد بهترين كاري كه در حال حاضر فروشندگان مي‌توانند انجام دهند اين است كه هم موضوع را آموزش دهند و هم واقعيات را راجع به آن بررسي كنند كه البته صنعت تاكنون از آن طفره رفته است.
خلاصه، هرچند 802.11n به كندي در مسير پروسه استانداردسازي حركت مي‌كند، اضافه شدن آن به تجهيزات بي‌سيم، سودمند خواهد بود. در اين مقاله پنج نكته كه شركت‌هاي استفاده كننده از اين فناوري درباره 802.11n حتي قبل از اين‌كه در دسترس قرار گيرد بايد بدانند.
1- 802.11n چيست؟
802.11n يك پروژه در حال پيشرفت در IEEE است كه مي‌تواند پكت‌هاي داده يا صدا را با ميزان 200Mbps و از نظر تئوري تا 450Mbps انتقال دهد. به عبارت ديگر، اين استاندارد ده برابر سريع‌تر از استاندارد 802.11g و 802.11a مربوط به فناوري شبكه‌هاي بي‌سيم در بازار كنوني است. علاوه‌براين، 802.11n تا فاصله پنجاه متر ميان AP و كلاينت، بُرد دارد. اين قضيه ناخودآگاه به همان صورتي تمام مي‌شود كه شركت‌هاي استفاده كننده از اين فناوري مي‌خواهند.آن‌ها مي‌گويند نيازهاي روزافزون كاربران به سرعت و بُرد بيشتر را تشخيص مي‌دهند؛ خصوصاً در كاربراني كه هم صدا و هم خدمات تصويري را از طريق شبكه‌هاي بي‌سيم ارسال مي‌كنند.
Joe Brown، يك متخصص ارشد شبكه در Alexander Open System، مي‌گويد:
كاربران به سرعت‌هاي شبكه‌هاي كابلي عادت كرده‌اند. آن‌ها راه‌حلي مي‌خواهند تا سرعت‌هاي مشابه را در اختيار آنان قرار دهند.
2- 802.11n چگونه كار مي‌كند؟
802.11n در دو باند فركانس 4/2 گيگاهرتز و پنج گيگاهرتز كار مي‌كند كه به ترتيب باند فركانسي 802.11b/g و802.11a مي‌باشند. اين استاندارد با استفاده از چند جريان داده و چند آنتن در يك كانال واحد به حداكثر سرعت خود مي‌رسد.
خصوصيت چند آنتني را Multiple Input/Multiple Output( MIMO) مي‌نامند. حق امتياز MIMO اواخر دهه 1980و قبل از پديد آمدن شبكه‌هاي بي‌سيم ثبت شده است، ولي اين واژه از زماني كه IEEE، استاندارد 802.11n را پيشنهاد داد، توجه زيادي را به خود جلب كرده‌است. اين استاندارد هم در كانال بيست مگاهرتز و هم چهل مگاهرتز كار مي‌كند. ولي با استانداردهاي بي‌سيم 802.11b و 802.11a نيز سازگار است؛ (البته درفركانس بيست مگاهرتز).
3- وضعيت فعلي 802.11n
طبق نظر IEEE كه بر استانداردهاي 802.11 نظارت مي‌كند، 802.11n تا سپتامبر 2007 به تصويب نهايي نخواهد رسيد. صنعت IT از سپتامبر 2003، يعني زماني كه براي اولين بار IEEE با درخواست مجوز پروژه اين استاندارد موافقت كرد، به دنبال شبكه بي‌سيمي بوده كه سرعت شبكه‌هاي كابلي را داشته باشد. در آغاز، گروه توسعه
802.11n اميدوار بود اين استاندارد در اواخر 2005 تصويب شود تا كاربران بتوانند پس از مدت كوتاهي، از محصولات جديد استفاده كنند. اما برخي مخالفان در گروه توسعه‌دهندگان سرعت پيشرفت را كند كردند. در حال حاضر نيز توسعه اين استاندارد به‌رغم تلاش براي گرفتن موافقت سه گروه ذينفع، هنوز به نتيجه مطلوب نرسيده است؛ البته (به سبب بروز مشكلاتي از جانب شركت‌هاي Wwise ،TGnSync و MitMot).
Winston Sun، مدير بازاريابي شركت Atheros Communications، كه براي سخت‌افزارهاي شبكه‌هاي بي‌سيم تراشه‌هاي بي‌سيم مي‌سازد، مي‌گويد: بسياري از كاربران به شدت به اين استاندارد تمايل دارند. (شايان توجه است كه Sheung Li رئيس بخش فناوري اين شركت، نايب رئيس گروه توسعه 802.11n است.)
سان مي‌گويد: فناوري واي‌فاي فعلي به صنعت كامپيوترهاي شخصي محدود شده است. ولي با آمدن 802.11n به جاي اين‌كه يك صنعت متولي اين استاندارد باشد، سه صنعت مختلف براي افزايش سهم خود در اين استاندارد رقابت مي‌كنند؛ زيرا بعضي از اين صنايع توقعات مشتركي دارند. به عنوان مثال، صنعت لوازم الكترونيكي شخصي مايل بود واي‌فاي را به تلويزيون هاي HDTV اضافه كند؛ بدون اين‌كه برايش مهم باشد چيپ دستگاه پانزده ميلي وات برق مصرف مي كند يا پانزده وات. ولي براي سازندگان گوشي همراه عمر باتري اهميت داشت. سازندگان كامپيوتر نيز بين اين دو قرار گرفته بودند.
از اكتبر سال پيش، گروه ديگري به نام Enhanced Wireless Consortium( EWC)متشكل از غول‌هاي صنعت IT مانند Atheros ،BroadCom و Cisco Systems، با هدف سرعت بخشيدن به ظهور استاندارد جديد، پيشنهاد خود را در اين باره ارائه كرد. پيشنهاد مذكور در ژانويه 2006 وارد انجمن‌هاي رقيب ديگري شد كه طرح را قبول كردند و همين باعث افزايش دوباره تلاش‌ها براي رسيدن به استاندارد فوق شد. ولي به هر حال، هنوز تصويب اين طرح به يك‌سال زمان نياز دارد. بنابراين خيلي زود است كه توليدكنندگان وعده محصولات واقعي 802.11n را بدهند.
با همين استدلال مي‌توان گفت براي اتحاد واي‌فاي نيز خيلي زود است كه تست سازگاري و هماهنگي اين استاندارد را در رابطه با محصولات جديدي كه به بازار مي‌آيد، در برنامه خود قرار دهد.
Frank Hanzlik، مدير عامل اتحاد واي‌فاي واقع در Austin تگزاس، مي‌گويد: خيلي كارها بايد انجام شود تا IEEE اين استاندارد را مورد بررسي و تأييد قرار دهد. ما اميدواريم سال بعد به جايي برسيم كه بتوانيم به مرحله تهيه يك گواهي از آن برسيم.
اين آزمايش هماهنگي، هم شامل AP و هم شامل كلاينت مي‌شود. شركت اينتل اوايل امسال اعلام كرد برنامه‌اي دارد كه كارت شبكه 802.11n را به عنوان بخشي از نسل جديد چيپ‌ست‌هاي Centrino خود با نام رمز Santa Rosa به اين كامپيوترها اضافه كند. ولي باز هم توليد اين محصول بستگي به گواهي استاندارد خواهد داشت.
5- راه‌حل Pre-n
به رغم نارضايتي IEEE، بعضي از شركت‌ها محصولات خود را بر اساس پيشنويس اوليه استاندارد 802.11n به بازار عرضه كرده‌اند. براي مثال، در ماه آوريل هم LinkSys (شاخه محصولات مصرفي سيسكو) و هم Netgear محصولات مبتني بر پيش‌طرح استاندارد 802.11n خود را كه به چيپ‌ست‌هاي True MIMO ساخت Airgo Networks مجهز بود معرفي كردند. لينكسيس همچنين توليد روتر Wireless-N را همراه با كارت شبكه شروع كرد. Netgear نيز با عرضهRange Max Next كار خود را شروع كرده است.
Belkin سازنده N-1 و D-Link نيز با Range Booster N خود APها، روترها و كارت‌هاي شبكه Pre-n را ارائه مي‌كنند. به علاوه، Atheros ،Broadcom ،Airgo و Marvel همگي چيپ‌هاي خود را براساس پيشنويس استاندارد 802.11nارائه مي‌دهند.
در عين حال تست‌‌هاي اوليه نتايج متفاوتي داشته‌اند، اما مي‌توان گفت اين محصولات به ميزان قابل ملاحظه‌اي سريع‌تر از محصولات 802.11b ،802.11g و 802.11a هستند.
البته پيشنويس اين استاندارد ممكن است براي مصارف اداري خانگي راه حل موقتي مناسبي باشد، اما تحليلگران عموماً نسبت به استفاده از آن در مؤسسات بزرگ هشدار مي‌دهند. مؤسسه مشاوره فناوري گارتنر در ماه مي 2006 در مقاله‌اي هشدار داده بود كه توليد محصولات بر اساس پيشنويس استاندارد، مسير پيشرفت آن را منحرف مي‌كند؛ حتي اگر آن‌ها دقيقاً خصوصيات پيشنويس را رعايت كرده باشند.
از ميان مشتريان اين محصولات، Mark Melvin، مدير خدمات تخصصي و Presales engineering در شركت ePlus Technology مي‌گويد: ابهامات زيادي وجود دارد كه اصولاً چه امكاني يا چه نيازي وجود داشت كه APهاي موجود را به 802.11n ارتقا دهيم.
بعضي از شركت‌هاي توليدكننده محصولات با استفاده از Pre-n اعلام مي‌كنند هيچ تضميني وجود ندارد كه محصولات مبتي بر استاندار اوليه بدون هيچ دردسري به محصولات با استاندارد رسمي سازگار باشند.
آقاي سان، از شركت اسروس، مي‌گويد: پيش‌بيني مي‌كنيم تغييرات به قدري محدود خواهد بود كه محصولات فقط با جايگزين كردن ميان افزار قابل ارتقا خواهند بود، ولي چون عمليات استانداردسازي تا سال آينده نهايي نخواهد شد، تضمين نمي‌كنيم كه محصولات با تغيير ميان‌افزار قابل ارتقا باشند.
با اين همه، بسياري از شركت‌هاي بزرگ توليدكننده سخت‌افزارهاي WLAN، محصولاتي را كه به طور مستقيم بر اساس نسخه اوليه استاندارد 802.11n تهيه شده‌اند، ارائه نمي‌دهند.
Alan cohen مدير ارشد در سيسكو، مي‌گويد: <وقتي بحراني وجود ندارد، استاندارد جديد ارزش ريسك كردن ندارد.> مديران شركت‌هاي Symbol Technologies ،Aruba Networks نيز در مورد استفاده از محصولات با استاندارد اوليه هشدار مي‌دهند.
البته هنوز بعضي از اين شركت‌ها درصدد عرضه محصولاتي جديد با پشتيباني از MIMO تا پايان سال 2006 هستند و در عين حال تأكيد مي‌كنند كه اين محصولات بر اساس نسخه پيشنويس 802.11n نيستند. Chris McGugan، مدير توليد بخش شبكه‌هاي بي‌سيم سازماني در شركت Symbol، مي‌گويد: در حال حاضر به دنبال عرضه محصول با استاندارد اوليه به بازار نيستم. ولي MIMO فكرم را مشغول كرده است. من راهي براي توسعه آن پيدا كرده‌ام. ما در حال ارزيابي يك محصول جديد هستيم.
در اين ميان سيسكو روي يك AP تغييرپذير كار مي‌كند كه به كاربر اجازه استفاده از Pre-n MIMO يا طرح اوليه802.11n را مي‌دهد. ولي هرگاه استاندارد 802.11n آماده شد، مي‌توانيم آن را جايگزين كنيم؛ بدون اين‌كه مجبور باشيم كل AP را تعويض كنيم. با اين حال شركت سيسكو همچنان بايد به آگاه كردن افكار عمومي نسبت به امكان‌پذير بودنِ چنين قابليتي در محصول جديد ادامه دهد.
كوهن مي‌گويد: <ما سابقه ذهني خوبي از APهاي تغييرپذير داريم كه اگر عملي باشد، مشابه آن را در آينده نيز خواهيم داشت.>
پرتارو، از شركت NeTeam، با سيسكو درباره محصول جديد مذاكراتي داشته است. او مي‌گويد: اين كار شدني است.
پرتارو مي‌گويد: اين قابليت تعويض مهم است؛ چرا كه اگر اين قابليت وجود نداشته باشد، بدون تعويض سخت‌افزار در شبكه‌هاي بي‌سيم قادر به ارتقا به سمت 802.11n نخواهيم بود. به عبارت ديگر، اگر AP و راديوي آن در يك قطعه باشند، براي تعويض راديو مجبور به جايگزين كردن كل قطعه خواهيد بود.
موفق باشید
محمد رمضانی گیلده